Zima to bardzo piękna pora roku, ale to właśnie w tym czasie „dopadają” nas bardzo nieprzyjemne dolegliwości – katar, kaszel, chrypka, bóle mięśni, łamanie w kościach… Trudno się przed nimi ustrzec, bo wystarczy tylko się spocić i infekcja gotowa. A rozprzestrzenia się na zasadzie domina. Wielu z nas, pomimo apeli lekarzy, nie traktuje tych dolegliwości poważnie – mówimy „przejdzie”, „to tylko katar”… Tymczasem przeziębienia, nieżyty dróg oddechowych, a szczególnie grypa i jej powikłania są bardzo groźne. Dlatego warto przyjrzeć się im bliżej.

Przeziębienie

To wirusowa infekcjagórnych dróg oddechowych. Główne objawy to katar, kaszel, ból gardła i podwyższona temperatura ciała. Objawy, zgodnie ze starym przysłowiem – zwykle ustępują po 7 dniach.

Wyróżniamy w nim 3 fazy:

• Naczyniową (trwająca 3 do 5 dni) – gdy wirusy wnikają do organizmu, który uruchamia mechanizmy obronne. Objawami są: gorączka, ból, rozszerzenie naczyń, co powoduje wyciek z nosa, a następnie uczucie zatkania nosa, przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa.
• Komórkową – której towarzyszą zmiany charakteru wydzieliny z nosa, trudności w odkrztuszaniu, uczucie rozbicia i osłabienia wynikające z odwodnienia. Na tym etapie wskazane jest podawanie leków przeciwzapalnych, przeciwgorączkowych, przeciwbólowych oraz wykrztuśnych.
• Zakażenie bakteryjne i powikłania, których objawami są: zmiana charakteru wydzieliny, utrzymująca się gorączka, spowodowane rozszerzeniem procesu zapalnego na zatoki, ucho, oskrzela, płuca.

W dwóch pierwszych fazach stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe, w trzeciej konieczne jest podanie antybiotyku.

Nieżyt

Zimą mówimy głównie o nieżycie nosa potocznie nazwanym katarem, czyli objawach zapalenia błony śluzowejnosa i zatok przynosowych. Przyczyny nieżytu nosa dzielimy na dwie grupy:

• Infekcyjne – czyli zakażenia wirusowe, szerzące się drogą kropelkową. Z tego względu należy unikać kontaktów z chorymi, ograniczyć przebywanie w większych skupiskach ludzi w okresach nasilania zachorowań.
• Możliwe są również inne przyczyny nieżytu nosa np.: alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa, zawodowe, hormonalne, polekowe, emocjonalne, seksualne.

Grypa

Chorobę tę wywołują najmniejsze wirusy świata, ich wielkość szacuje się na 80-120 um czyli mikrometra (mikrometr to 1/1000 mm). Są niezwykle groźne, łatwo ulegają mutacjom. Przenoszone są drogą kropelkową, przez ślinę i śluz chorego. Po wniknięciu do dróg oddechowych przylegają do nabłonka śluzówki dróg oddechowych i uszkadzają go. Okres ich inkubacji wynosi 48 godzin.

Wirusy grypy dzieli się na trzy zasadnicze grupy – A, B i C. Najniebezpieczniejsze są wirusy typu A i B. Najlepszym przykładem jest tzw. świńska grypa wywoływana przez wirusa A/H1M1. Wirus typu B powoduje chorobę o łagodniejszym przebiegu, atakuje głównie dzieci i młodzież. Najłagodniejszy jest wirus typu C, który występuje bardzo rzadko. Grypa nieleczona powoduje wiele groźnych powikłań, np. zapalenie płuc, mięśnia sercowego lub mózgu. Bardzo groźna jest odmiana grypy, zwana żołądkową, która może prowadzić do odwodnienia organizmu.

Grypa często jest mylona z przeziębieniem. Najlepszym sposobem zabezpieczenia się przeciwko grypie, szczególnie dla osób z grup ryzyka, czyli dzieci i ludzi starszych, są szczepienia. Szczepić trzeba się co roku, bo wirusy grypy szybko się zmieniają i co roku powstają nowe mutacje.

Pomimo powszechnego przekonania, że przeziębienia, nieżyty nosa i dróg oddechowych oraz grypa, wiążą się z zimnem, wilgocią i wiatrem nie jest to prawdą. Badania nie potwierdziły, że ekspozycja na niskie temperatury zwiększała prawdopodobieństwo zachorowania. Choć są to dolegliwości sezonowe, częściej występują zimą, to jak dotąd nie ma dowodów na to, że wystawienie na zimno lub bezpośrednie chłodzenie organizmu, zwiększa podatność organizmu na infekcję.

Tekst: Agata Kozłowska