Szlak wodny Narwi jest z pewnością znacznie mniej uczęszczany aniżeli np. szlak wodny Drawy, Krutyni, czy może nawet Brdy, a z pewnością jest na tym tle bardzo wyjątkowy…

Narwiański Park Narodowy utworzono z dniem 1 lipca 1996 roku. Symbolem Narwiańskiego PN jest błotniak stawowy, najliczniej tu występujący gatunek błotniaka. Siedziba Parku znajduje się w Kurowie – w starym dworku, przejętym od dawnego PGR-u, który po remoncie stał się piękną wizytówką Parku.

Narew – jedna z najdłuższych polskich rzek pomiędzy Rzędzianami a Surażem tworzy unikalny w skali europejskiej system wielokorytowy. Rzeka nie płynie głównym korytem, lecz tworzy plątaninę rozdzielających i łączących się ponownie odnóg i starorzeczy, w których trudno odnaleźć główny nurt. Koryta pooddzielane są wyspami porośniętymi trwałą roślinnością (w dolinie Narwi głównie trzcinami), a poszczególne koryta są stosunkowo kręte. Taki system rzeczny określa się nazwą anastomozującego. Charakterystyczny jest on np. dla dorzecza Amazonki, a Narew jest jedyną rzeką w Polsce, która płynie w taki sposób i dlatego właśnie nazywana jest polską Amazonką!

Park zwiedzać można na kilka sposobów: rowerem, pieszo, kajakiem, czy też specjalną płaskodenną łodzią (tzw. pychówką).

Rowerem tak naprawdę można jedynie objechać park. Na jego terenie, bowiem nie ma wyznaczonych szlaków turystycznych (biegną one jedynie w otulinie parku). Jest to swoistym wyjątkiem, jeśli chodzi o parki narodowe w Polsce, bowiem tylko tu oraz w Parku Narodowym „Ujście Warty” nie ma wyznaczonych w terenie szlaków PTTK.

Pieszo pokonać można ścieżki edukacyjne poprowadzone nad bagnistym terenem doliny. Jedna z nich („Kładka wśród bagien”) znajduje się tuż przy siedzibie parku (pozwala zapoznać się z głównymi zbiorowiskami roślinnymi parku), druga mierząca długość ponad kilometr ścieżka edukacyjna, biegnie kładką i łączącymi ją przeprawami pontonowymi pomiędzy dwoma miejscowościami leżącymi po przeciwnych stronach doliny Narwi: Waniewem i Śliwnem.

Najlepiej jednak park zwiedzać z perspektywy lustra wody. Jedną z atrakcji może być zwiedzanie go tradycyjną, płaskodenną łodzią. W dawnych czasach pływanie pychówkami polegało na odpychaniu się od dna długim drągiem. Obecnie (z uwagi na względy praktyczne) większość z nich ma silniki elektryczne, których używanie na terenie parku jest zabronione.

Najlepszym rozwiązaniem pozostawiającym niesamowite wrażenia jest przemierzanie plątaniny koryt Narwi na kajakach (na szczęście znajdziemy drogowskazy, ułatwiające przemieszczanie się na wodzie). Wypożyczyć je można np. w siedzibie Parku w Kurowie. Tu też zaczyna się mająca 3 warianty trasa „kajakiem wokół Kurowa”. Na najdłuższy wariant, połączony z obserwacją przyrody, warto zarezerwować sobie kilka dobrych godzin.

Z pewnością warto wybrać się na wycieczkę nad zerwany most w Kruszewie. Biegła tędy kiedyś tzw. droga carska prowadząca z Białegostoku do Starego Jeżewa.

Brzegi Narwi łączył most, który został dwukrotnie wybudowany i zniszczony. Legenda mówi o tym, że zawsze w 11 lat po jego budowie rozpoczynała się wojna światowa. Most budowano dwukrotnie (w 1903 i 1928 roku). Niektórzy nawet żartują, że pierwsza wojna światowa nie zaczęła się od zamachu w Sarajewie, a druga – od ataku na Westerplatte, a rzeczywistą przyczyną wojen było to, że w Kruszewie zbudowano przeprawę przez Narew.

Zgodnie z prawdą historyczną, w rzeczywistości, zerwany most tak naprawdę został za każdym razem spalony. Za pierwszym razem – w 1915 roku, most podpalili Rosjanie. Miało to na celu opóźnienie zmierzających w kierunku Białegostoku wojsk niemieckich. Drugi raz – podczas kampanii wrześniowej, most spalili sami mieszkańcy Kruszewa, w celu powstrzymania zbliżających się wojsk hitlerowskich Niemiec. O odbudowanie mostu mówi się i teraz, jednak wiele osób wciąż wierzy w fatum.

Tekst: Robert Kimbar

Marek Szymański – pracownik WODR w Poznaniu

Fot. Robert Kimbar