To bardzo sympatyczne na pozór zwierze, które przypomina trochę wiewiórkę, w rzeczywistości jest bardzo brutalnym i bezwzględnym drapieżnikiem. Poluje głównie w nocy, a swoim ofiarom nie daje żadnych szans na przeżycie, w dodatku nie zwraca czasem uwagi czy będzie w stanie zjeść wszystko, co zabije.

Mówiąc kuna, możemy mieć na myśli jeden z dwóch podgatunków tego zwierzęcia, oba bowiem występują w Polsce. Zarówno kuna leśna, jak i domowa (wbrew nazwie), żyją głównie w lasach – iglastych, liściastych i mieszanych. Na kryjówki najchętniej wybierają opuszczone nory wiewiórek, a także ptasie gniazda. Na co dzień zaś mieszkają w dziuplach, a każdy osobnik ma po kilka legowisk. O ile jednak kuny leśnej raczej nie spotkamy poza lasem, o tyle na tę domową możemy natknąć się w pobliżach skupisk ludzkich, a nawet w mieście. Kuna leśna ma wyjątkowo krótkie, w porównaniu do długiego i bardzo giętkiego ciała nogi, a także sporą głowę i krótkie uszy. Podobnie jak np. wiewiórka, ma też charakterystyczny długi i puszysty ogon – może on mieć nawet do 28-30 cm, podczas gdy długość ciała dorosłych osobników wynosi maksymalnie 50-55 cm. Samice kuny leśnej ważą od około kilograma do półtora kg, samce niecałe dwa kilogramy. Wyróżniające dla tego podgatunku są owłosione opuszki palców i stopy, a także ciemna i jednolita sierść, która tylko na piersi i brzuchu przybiera żółtawy odcień i nie rozwidla się. Kuna leśna występuję w całej Europie, a także Azji. W Polsce można ją spotkać w całym kraju, ale jej populacja nie jest zbyt duża. Naturalnymi wrogami kuny leśnej są wilki, lisy i psy, sama zaś poluje głównie na wiewiórki, nornice, żaby, węże, małe ptaki, owady czy ślimaki, zdarza jej się także jeść padlinę, a w okresie wiosenno-letnim dużą część jej diety stanowią owoce (najchętniej jagody i inne leśne). Charakterystyczne dla obydwu podgatunków kuny jest to, że najchętniej polują one wieczorem i w nocy, dzień poświęcając najczęściej na odpoczynek, jest też bardzo brutalna i agresywna – w szale potrafi nawet odgryźć głowę swej ofierze!

Okresem rozrodu kuny leśnej jest czas wakacji – lipiec i sierpień, podczas których samotne na co dzień zwierzęta łącza się w pary. Ciąża, podobnie jak u ludzi, trwa około dziewięciu miesięcy, jednak płód rozwija się intensywnie dopiero w drugiej jej części. Ponieważ młode rodzą się niezdolne do samodzielnego przetrwani- są głuche, ślepe, nie mają zębów ani sierści i dopiero po około tygodniu otwierają po raz pierwszy oczy- na czas wychowywania małych samiec i samica pozostają parą. Przeciętny miot ma od dwóch do siedmiu małych, które do trzeciego miesiąca życia żywią się tylko mlekiem matki. Po tym czasie zaczynają też jeść mięso, a jesienią odchodzą od rodziców i zaczynają samodzielne życie. Kuna leśna na wolności żyje około dziesięciu lat (w niewoli o kilka lat dłużej), a rozmnaża się najczęściej od drugiego-trzeciego roku życia. W Polsce ten gatunek jest częściowo chroniony, można jednak na niego polować między wrześniem a marcem.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku kuny domowej – ciążą też trwa około dziewięciu miesięcy, a poród wypada zazwyczaj w okolicach maja, a małe usamodzielniają się w wieku około czterech-sześciu miesięcy. Główne różnice między tymi dwoma podgatunkami, poza miejscem występowania, to ich wygląd. Kuna domowa ma nieco krótsze nogi i dłuższą głowę oraz jaśniejszą sierść, a plama na jej brzuchu i piersi jest jasno, niemal biała i rozwidla się, sięgając niemal przednich łap, jej ogon jest nieco dłuższy niż u kuny leśnej, a dorosłe osobniki, zarówno samce i samice, nieco mniejsze. Podobnie jak leśna, kuna domowa jest drapieżnikiem, jednak poza rywalizowaniem ze swą kuzynką o wspólne pożywienie, atakuje także szkodniki żyjące w pobliżu gospodarstw – myszy i szczury, może też być zagrożeniem dla hodowanego drobiu – zdarza się, że kiedy wedrze się do kurnika, zabija często więcej zwierząt, niż jest w stanie zjeść. Z tego powodu uchodzi za jedno z głównych utrapień dla właścicieli hodowli drobiu.

Tekst: Tomasz Bielan