Jesienne chłodne i wilgotne powietrze sprzyja przeziębieniom i różnego rodzaju infekcjom dróg oddechowych, a one łatwo mogą się przekształcić w zapalenie zatok. T przypadłość bolesna, uciążliwa i bardzo niebezpieczna bo wiąże się z różnymi powikłaniami. Dlatego warto o nie zadbać zanim nas dopadnie. Zapalenie zatok należy obecnie do 10 najczęściej stwierdzanych schorzeń. Może zaatakować każdego, bez względu na wiek i płeć. Przyjrzyjmy się mu bliżej.
Zatoki przynosowe to upowietrznione jamy w obrębie czaszki, które łączą się z jamą nosa. Wyróżnia się ich rodzaje: klinowe, czołowe, szczękowe i komórki sitowe. Ich wnętrze jest wysłane błoną śluzową, która stanowi przedłużenie błony śluzowej nosa. Ich funkcja nie jest do końca wyjaśniona, lekarze przyjmują, że mają one wpływ na nawilżanie i ogrzewanie wdychanego powietrza, stanowią barierę termoizolacyjną oraz ochronną dla mózgoczaszki i oczodołów. Ich choroby są związane z zamknięciem śluzem naturalnych ujść do jamy nosowej. Najczęściej wywołuje je stan zapalny. Może być spowodowany warunkami anatomicznymi, np. skrzywieniem przegrody nosowej, zwężeniem naturalnego ujścia zatok, nieleczonymi chorobami zębów, wadami wrodzonymi. Kolejnym czynnikiem, który sprzyja zapaleniu zatok jest alergia. Na zapalanie zatok można zapaść po ostrej infekcji górnych dróg oddechowych, także, gdy często i długo przebywa się w warunkach, które powodują wysychanie błon śluzowych np. w przegrzanych pomieszczeniach.
Niewyleczone zapalenie zatok przynosowych może prowadzić do wielu groźnych dla zdrowia powikłań takich jak choroby oczu (zapalenie powiek lub nerwu wzrokowego), zapalenie szpiku kostnego, czaszki, a nawet zapalenie opon mózgowych. Niewątpliwie jednym z najbardziej dokuczliwych powikłań jest chroniczne zapalenie zatok, które utrzymuje się przez długi okres czasu lub nawraca szczególnie w okresie jesienno-zimowym, przy niskich temperaturach.
Ostre zapalenie zatok leczy się przede wszystkim farmakologicznie. Zdarza się jednak, że leki nie przynoszą zamierzonych efektów i choroba zmienia się w przewlekłą. W takim przypadku lekarz najczęściej proponuje interwencję chirurgiczną.
W leczeniu farmakologicznym stosuje się:
w leki obkurczające naczynia błony śluzowej
w leki rozrzedzające wydzielinę
w leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe
w leki przeciwhistaminowe i antybiotyki
Leczenie chirurgiczne przewlekłego zapalenia zatok polega na odtworzeniu prawidłowej budowy anatomicznej nosa i zatok oraz usunięciu zmian wywołanych przez stan zapalny.
W leczeniu chorych zatok stosuje się także terapie wspomagające. Tak jak w przypadku każdej choroby skuteczność leczenia przewlekłego zapalenia zatok zależne jest od stanu ogólnego chorego, odporności i predyspozycji każdego człowieka – warto więc zadbać o odpowiednią dietę, wspierać organizm przyjmując preparaty zawierające witaminy oraz mikro- i makroelementy. Na stan chorych zatok dobrze wpływa zmiana klimatu (np. doskonale sprawdza się wyjazd w góry), dobrze działają inhalacje, naświetlania lampami leczniczymi np. solluksem. Przy szczególnym natężeniu zatokowego bólu głowy ulgę może przynieść suchy gorący kompres. W przypadku przewlekłych stanów zapalnych zatok sprawdzają się też inhalacje przy użyciu olejków z drzew iglastych (sosnowego czy jodłowego) i, choć może to paradoks, krioterapia – leczenie zimnem. I trzeba pamiętać aby jesienią i zima chronić głowę, nos, gardło i uszy przed zimnym, wilgotnym powietrzem. Osoby łatwo zapadające na zapalenia zatok powinny w tych porach roku pamiętać o czapce i szaliku.