Krzewy kaliny koralowej uważane były za symbol dziewictwa i młodości. Na Podlasiu krzewy tej rośliny sadzono przy grobach dziewcząt i chłopców, a zniszczenie takiego krzewu miało przynosić pecha. Czerwone owoce kaliny pozostają na drzewach bardzo długo, można je spotkać nawet w okresie zimowym.
Kalina koralowa rośnie w krajach Europy i Azji. W Polsce jest dość pospolitym krzewem spotykanym w wilgotnych miejscach, na żyznych glebach, osiągającym rozmiary nawet do 5 m wysokości. Surowcem zielarskim są owoce i kora kaliny. Najlepszą porą na zbiór kory jest wczesna wiosna, marzec i kwiecień, zdejmuje się ją z 2-3-letnich gałązek o średnicy do 2 cm. Należy suszyć w miejscach słonecznych i przewiewnych lub w suszarni w temp. do 40°C. Owoce zbiera się w pełni dojrzałe we wrześniu i październiku. Owoce kaliny są czerwone z pestką w środku. Suszyć należy je w miejscach przewiewnych i zacienionych lub w suszarni w temperaturze ok. 60°C.
Z kaliny przygotowuje się odwary i nalewki do stosowania wewnętrznego i zewnętrznego. Świeże owoce mają gorzkawy smak, który po przemrożeniu znika. Z przemrożonych po obróbce termicznej przygotowuje się soki, kompoty, dżemy, marmolady oraz wina. Jej owoce nadają się również do kandyzowania. Zawierają dużo pektyn, cukry, kwasy organiczne, garbniki, karoten, dużo witaminy C i P oraz substancje gorzkie i pochodne kumaryny. Kora zaś zawiera kwasy organiczne, garbniki, żywice, substancje gorzkie i związki kumarynowe. Należy pamiętać, iż nie należy spożywać surowych owoców kaliny, gdyż mogą powodować niepożądane działania układu pokarmowego, powodując wymioty i biegunki, a przy większych dawkach może prowadzić nawet do zawrotów głowy i utraty przytomności. Stosując preparaty z kaliny należy przestrzegać dawkowania. Sam zapach kwiatów kaliny może powodować objawy alergiczne.
Kalina jest jednym ze środków ziołowych stosowanych na problemy menstruacyjne, zmniejszających napięcie i skurcze mięśni gładkich. Polecana jest kobietom zagrożonym poronieniem, przy nadmiernym krwawieniu miesiączkowym, nadciśnieniu, kamicy moczowej, obrzękach oraz przy kuracjach odtruwających. Łagodzi problemy okresu przekwitania u kobiet. Posiada właściwości uspokajające i moczopędne, korzystnie wpływa na serce obniżając ciśnienie krwi. Sok z kaliny przeciwdziała krwawieniom z przewodu pokarmowego i uszkodzeniom błon śluzowych. Ma właściwości zbliżone do aspiryny i pomaga łagodzić bóle, polecana jest przy przeziębieniu i gorączce.
Odwar z owoców przygotowuje się z połowy łyżki owoców zalanych 1 szklanką wody. Całość należy gotować 5-10 minut, następnie przecedzić i pić przed posiłkiem po 1-2 łyżki, od 2 do 3 razy dziennie. Odwar z owoców można stosować również zewnętrznie przy trądziku i owrzodzeniach.
Odwar z kory przygotowuje się z 1 łyżki kory oraz 1 szklanki zimnej wody. Całość należy gotować na wolnym ogniu około 5 minut. Następnie należy odstawić na kwadrans aby ostygło, przecedzić i stosować po posiłku po 1-2 łyżki.
Nalewka z owoców kaliny polecana jest przy problemach menstruacyjnych. Przygotowuje się ją z 2 szklanek przemrożonych owoców kaliny, 0,5 l wódki, 0,5 l spirytusu oraz 0,5 l miodu. Owoce należy przepłukać, dobrze odsączyć, wsypać do słoja i zalać alkoholem, następnie zamknąć i postawić w ciepłe i ciemne miejsce na 2 tygodnie, wstrząsając co jakiś czas. Po tym czasie należy zlać alkohol z nad owoców, zaś owoce wycisnąć, a do powstałego soku dodać płynny miód. Następnie połączyć oba roztwory i odstawić jeszcze na tydzień. Po tym czasie należy nalewkę przefiltrować przez bibułkę filtracyjną, aż do uzyskania klarowności. Gotową nalewkę przelać do butelek, zakorkować. Powinna dojrzewać jeszcze około 6 miesięcy. Tego typu nalewkę należy pić w razie potrzeby po 20-30 kropli do 3 razy dziennie, można rozcieńczać z wodą. Nalewka ta również działa uspokajająco, przeciwskurczowo, obniża ciśnienie krwi, polecana jest przy astmie i kaszlu.
Tekst: Barbara Górska
Fot. Autorka