Skala Apgar służy do oceny czynności życiowych dziecka tuż po porodzie. Dzięki niej, używając prostych testów, lekarze mogą ocenić czy noworodek jest zdolny do życia poza łonem matki. Lekarz neonatolog (pediatra specjalizujący się w opiece nad noworodkami), po przecięciu pępowiny bada podstawowe funkcje życiowe noworodka w pięciu aspektów zdrowotnych. Za każdy dziecko otrzymuje od zera do dwóch punktów. Badanie wykonywane jest czterokrotnie – w pierwszej, trzeciej, piątej i dziesiątej minucie życia. Należy pamiętać, że wcześniaki zwykle otrzymują mniej punktów, bo ich organizm nie jest jeszcze w pełni gotowy do życia poza organizmem matki.

W skali Apgar ocenia się:

Ÿ czynność serca – lekarz osłuchuje dziecko. Jeżeli serce uderza ponad 100 razy na minutę, noworodek dostaje 2 punkty; mniej niż 100 – 1; przy braku czynności serca – 0.

Ÿ oddychanie – za pierwszy, donośny krzyk noworodek dostaje 2 punkty, za nieregularny, słaby – 1, przy jego braku – 0.

Ÿ napięcie mięśni – lekarz zgina i prostuje ręce i nogi noworodka. Jeśli napięcie mięśni jest silne przyznaje się – 2 punkty, jeżeli słabe – 1, mięśnie są wiotkie – 0.

Ÿ reakcje na bodźce – noworodkowi drażni się okolice nozdrzy i ust np. wprowadzając cewnik do noska. Dziecko, które reaguje płaczem, krzykiem lub kichaniem otrzymuje 2 punkty, jeśli reakcją jest grymas – 1, brak reakcji – 0.

Ÿ barwę skóry – prawidłowo ukrwiona skóra jest różowa i oceniana na 2 punkty. Jeżeli noworodek ma sine ręce i nogi – otrzyma 1, a jeśli skóra na całym ciele jest sina albo blada – 0.

Ilość przyznanych punktów interpretuje się następująco:

Ÿ 8-10 pkt. – oznacza bardzo dobry stan dziecka,

Ÿ 5-7 pkt. – stan średni (dziecko potrzebuje pomocy lekarskiej np. udrożnienia dróg oddechowych i podania tlenu),

Ÿ 0-4 pkt. – stan ciężki, w tym przypadku dziecko wymaga natychmiastowej, intensywnej opieki lekarskiej.

Trzeba pamiętać, że ilość punktów w skali Apgar świadczy o tym, iż organizm dziecka wykonuje podstawowe funkcje życiowe. Niestety, u noworodka żadne badania nie wykażą, czy ośrodkowy układ nerwowy jest prawidłowo zbudowany i będzie dobrze funkcjonował. Ośrodki nerwowe, regulujące funkcje życiowe oceniane w skali Apgar, znajdują się bowiem w pniu mózgu, a rozwój psychoruchowy dziecka zależy od prawidłowej budowy śródmózgowia i kory mózgowej. Tak, więc „10” w skali Apgar trzeba się cieszyć, ale należy zachować do niej dystans. Pozwala ona stwierdzić, że już na „starcie” organizm dziecka dobrze funkcjonuje, co daje mu szansę na prawidłowy rozwój.