Adam Jarubas – dziś przedstawiam pana jako członka nowo powołanej Komisji w Parlamencie Europejskim ds. walki z rakiem. Skąd pana zaangażowanie w tę tematykę?
– Rak to choroba która przychodzi znienacka i nagle może dotknąć każdego. Prócz chorób kardiologicznych jest jedną z głównych przyczyn zgonów. Przez 12 lat, gdy byłem marszałkiem województwa, wspierałem jak to tylko było możliwe Świętokrzyskie Centrum Onkologii. Teraz, wspólnie z koleżankami i kolegami z Europejskiej Partii Ludowej doprowadziliśmy do powołania Komisji ds. Pokonania Raka, aby walkę z chorobami onkologicznymi uczynić jednym z głównych priorytetów Unii.
2,6 miliona chorych, ponad milion osób umiera rocznie na raka w UE, czy uważa pan, że Komisja zmieni tę sytuację?
– Oczywiście nie uda tego się zrobić od razu, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Ale już widać efekty działań. Bez pieniędzy nie będzie postępu w diagnostyce i leczeniu. Europejski plan pokonania raka to filar europejskiej unii zdrowia. Plan będzie korzystał m.in. z części ponad 5,1 mld euro programu zdrowotnego EU4Health, o który szczególnie mocno walczyła w budżecie UE 2021-2027 Europejska Partia Ludowa, a który wynosi 3 razy więcej niż w latach 2014-2020. Realizacja Planu Pokonania Raka zakłada także wykorzystanie części środków budżetu UE 2021-2027 przeznaczonych na wsparcie badań w ramach programu Horyzont Europa – całość programu to ponad 95 mld euro – w ramach przyjętej misji „Pokonanie raka: misja możliwa”, zakładającej m.in. uratowanie ponad 3 milionów istnień ludzkich do 2030 r. Środki na program będą pochodziły też z innych źródeł. To pomoże wyrównywać szanse osób dotkniętych chorobą niezależnie od ich miejsca zamieszkania. Komisja będzie zaangażowana w jak najlepsze wydatkowanie tych środków. Będziemy też szukać nowych źródeł finansowania.
Jakie są szczegółowe cele działania Komisji?
– Pracując w Komisji ds. Pokonania Raka jesteśmy w stałym kontakcie z Komisją Europejską, w tym m.in. z Komisarz ds. Zdrowia Stellą Kyriakides. Pani Komisarz wywodząca się z DISY, cypryjskiej partii należącej do Europejskiej Partii Ludowej, doskonale rozumie nasze priorytety. Dlatego z satysfakcją, przyjmujemy opublikowany przez KE Plan Pokonania Raka. Komisja proponuje 10 inicjatyw flagowych i szereg działań wspierających, by lepiej włączyć potencjał UE i dać największą wartość dodaną w 4 głównych obszarach: zapobieganiu, wczesnym wykrywaniu, diagnostyce i leczeniu oraz w polepszaniu jakości życia chorych na raka.
Przyzna pan, że brzmi to trochę biurokratycznie?
– My tworzymy ramy, możliwości, potem przychodzą działania szczegółowe, jak chociażby upowszechnienie szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego powodującego raka szyjki macicy. Poza tym, pamiętajmy, że bardzo dużo zależy od nas. Będziemy działać na rzecz zwiększenia świadomości, jak można ograniczyć ryzyko choroby nowotworowej.
Działania wspierające to m.in.: stworzenie „Pokolenia Wolnego od Tytoniu”, ograniczenie szkodliwego spożycia alkoholu, przeciwdziałanie niezdrowej diecie, otyłości i braku aktywności fizycznej – tu jest pole do popisu dla każdego z nas. Ponadto muszą zostać zredukowane rakotwórcze zanieczyszczenia w żywności, musi nastąpić poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie wszechobecności plastiku, który przenika już do gleby i powietrza i wkrótce może stać się jednym z głównych czynników rakotwórczych.
Rozmawiała: Sylwia Bętkowska